- Opracowania
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Kapele z okolic Włodawy
- Kałużna, Maria
- Kresnianka – przywitanie wiosny w Perebrodach
- Kupała na Polesiu Środkowym
- Kust, wodzenie kusta
- Lira korbowa na Polesiu w XX wieku
- Lutnicy z Polesia
- Muzyka instrumentalna Polesia Rówieńskiego
- Orkiestry dęte na Polesiu
- Powitanie wiosny i wesnianki na Zwiastowanie
- Rusałki, prowody rusałek
- Śpiew Wyryki
- Żmurne - tradycje muzyczne
- „Dżenderowy” aspekt lirnictwa.
- „Hukanie wiosny” na Środkowym Polesiu
- Inicjatywy
- "Łuhom, łuhom ponad Buhom. Muzyka tradycyjna Polesia Lubelskiego i jej wykonawcy"
- Festiwal "Pieśni Bagien 2017"
- Konkurs LEĆ GŁOSIE - Roztocze Gorajskie 2018
- Konkurs śpiewaczy PIEŚNI POJEZIERZA
- KONKURS wykonania pieśni z Polesia Lubelskiego VIII 2018
- Pieśni Bagien
- Poleski Klub Tańca w Wytycznie - 12.08.2018
- Silska Muzyka
- „Horyna”
- „Rankowa rosa”
- „Wesnianka”
- Zespoły śpiewacze
- Kowalczuków, zespół
- „Trojan” z Luchczy
- „Żurawka”z Psyszczewa
- "Jutrzenka", Dołhobrody
- "Nadbużański Klon Zielony" z Zanowinia
- "Nadwecziria" Chinocza
- "Rodzina Czudynowiczów" Swarycewicze
- "Rozkopaczewianki"
- "Swańki" z Wyryk
- Glinne - śpiewacy
- Głuszkowicze, męski zespół śpiewaczy
- Iwanowa Słoboda- zespół śpiewaczy
- Kliatna - zespół śpiewaczy
- Kozły, zespół śpiewczy
- Perebrody, śpiewacy
- Silska Muzyka
- Skibiczanie
- Śpiewaczki ze wsi Zbrańki
- Tkaczki z Wyryk Woli
- Tonież, zespół etnograficzny (dawny)
- Wojciaszyn - zespół śpiewaczy
- Wola Osowińska, Borki i okolice - zespoły śpiewacze
- Wyryki Połód - zespół śpiewaczy
- Zawica, Razdziałowicze
- “Tanieżanka”, Tonież
- „Dubrawica” /Ryczow
- „Horyna”
- „Kutoczanie” z Rokitna
- „Lianok” - Buraź
- „Miżreczia” z Pohostu
- „Ostrowianki” z Ostrówka
- „Palieskija napiewy” Nowaje Paliessie
- „Rankowa rosa”
- „Susiedki”- Perasudawicze
- „Switanak” - Dziatłowicze
- „Wesnianka”
- „Żurawuszka” ze wsi Otwierżycze
- Śpiewacy i śpiewaczki
- Chomycz, Harasym
- "Berehinia" Horodziec
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Dajneko, Jakiw
- Dominika Czekun
- Fedorczuk, Janina
- Glinne - śpiewacy
- Granat, Helena
- Kaciaryna Panczenia
- Karenczuk, Aleksandr
- Kałużna, Maria
- Kot, Ulana
- Kowalczyk, Edwarda
- Krepec, Ustyma
- Kuryszko, Hanna
- Kłopotenko Nadia
- Marciocha, Antoni
- Masalski, Adam
- Nadija Jewsowycz
- Niczyporczuk, Antonina
- Pelagia Misiura
- Petrowec, Iwan „Bondarko”
- Podgórska, Maria
- Pomulska, Anna
- Rozwoda, Zofia
- Skurak, Zofia
- Sołtaniuk, Maria
- Śpiew Wyryki
- Śpiewaczki ze wsi Zbrańki
- Szwed, Wasyl
- Tonież, zespół etnograficzny (dawny)
- Weremczuk, Katarzyna Halina
- Wójcik, Katarzyna
- Załawie - Berehynia
- Zubkowicz, Alina
- Kapele i instrumentaliści
- Chomycz, Harasym
- "Trojany" Orkiestra
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Bazyli Rudkowski "Zagraj"
- Bisków, Kapela
- Bronikowski Zbigniew
- Brożek Edmund
- Budzyński, Mikołaj
- Celiusz Kuty
- Cieszków kapela
- Gryczuk Siergiej
- Hańsk - muzykanci
- Haradzieckija muzyki
- Holik, Wasyl
- Janka Edward
- Kapela "Wiareńka", Stachawa
- Kapela Kościelna z Lubienia
- Kapela z Kolonii Wyryki
- Kapela z Mostów
- kapela z Wólki Wytyckiej
- Kapela z Załucza
- Kapele okolic Jabłonia
- Kapele z okolic Cycowa i Wierzbicy
- Kapele z okolic Sernik
- Kapele z okolic Urszulina i Hańska
- Kapele z okolic Włodawy
- Kapele z zachodniego Pojezierza: Ludwin, Piaseczno, Rogóźno, Krasne
- Kapuza, Aliaksandr
- Katkawiec Mikałaj
- Kawałek Zygmunt
- Kazimierz Rożkowski, Kapela
- Kisterów Kapela
- Klimczuków Kapela
- Kobzar, Kostiantyn
- Korszli, Kapela
- Królików, Kapela
- Kruglej Józef
- Kunach, Michał
- Kułakewycz Terentij
- Liadzieckija muzyki
- Marciocha, Antoni
- Michajewicz, Michaił
- Michalski Franciszek
- Mostowiec Aleksander
- Muzyczny ród Enskajtów
- Muzyka instrumentalna Polesia Rówieńskiego
- Muzykanci z Dominiczyna
- Niescieruk Fiodor, Martyniuk Stiapan
- Oleksiuk z Zawadówki
- Orkiestra dęta z Milanowa
- Orkiestra Dęta z Sosnowicy
- Orkiestra z Kolonii
- Podedwórze i okolice - muzykanci
- Równiak, Jan
- Silska Muzyka
- Szelest, Adam
- Szkadun, Michaił
- Szpilmany
- Szwed, Wasyl
- Słowik, Paweł
- Wyryki - muzykanci
- Łapińskich kapela
- „Horyna”
- „Kutoczanie” z Rokitna
- „Wesnianka”
- obrzędy i tradycje, gatunki muzyczne
- Wszyscy wykonawcy
- Miejscowości
- Osówka/Osiwka
- Antopol
- Bachus
- Bleżowo (Błażowe)
- Boguszawa
- Borowe
- Bukowa Wielka
- Buraź
- Chinocza (Chynoczi)
- Chotynicze
- Chutcze
- Cyców
- Czerwona Wola
- Dawidy
- Dominiczyn
- Dołhobrody
- Drużyłowicze
- Dubeczno
- Dziatłowicze
- Glinno (Glinne)
- Górki
- Głuszkowicze
- Hańsk
- Hawrońszczyna
- Hlinka
- Holeszów
- Horodczany
- Horodziec (stoliński r-n)
- Horodziec (UA)
- Hołowno, Mosty, Antopol, Opole
- Iwanowa Słoboda
- Jabłoń
- Kamienowola
- Karasin
- Kliatna
- Kolonia Garbatówka
- Kopiszcze
- Kozły
- Krasne
- Krupowe
- Kurczyca
- Liadziec
- Luchcza
- Ludwin
- Ludwiniwka
- Masewicze
- Milanów
- Mosty
- Muszni
- n
- Niedźwiada
- Nowa Papina
- Nowaje Paliessie
- Okopy
- Orane
- Orchówek
- Osowa
- Osowa pod Włodawą
- Ostrówek
- Otwierżycze
- Perasudawicze
- Perebrody
- Perekale
- Piaseczno
- Pirohowicze
- Pohost
- Prybirsk
- Psyszczewo
- Radzanów
- Razdziałowicze
- Rogóźno
- Rokitne
- Równe
- Rozkopaczew
- Ryczka (Krasne)
- Ryczow
- Sawin
- Serniki
- Skibicze
- Sosnowica
- Stachów/ Stachawa
- Stare Konie
- Swarycewicze
- Swieklicze
- Świerże
- Tonież
- Tuliatycze
- Tyszkowicze
- Werejce
- Wojciaszyn
- Wola Chomejowa
- Wola Uhruska
- Wólka Wytycka
- Wyryki
- Wytyczno
- Włodawa
- Zanowinie
- Zawadówka
- Zawieprzyce
- Załawie
- Załucze Stare
- Zbran'ky
- Żdzarka
- Żmurne
- Городчани
- Gminy/ Rejony
- rejon jemilczyński, obwód żytomierski, UA
- gm. Borki, pow radzyński, woj lubelskie PL
- Gmina Cyców., powiat łeczyński, woj lubelskie,PL
- gmina Dorohusk, pow. chełmski, woj lubelskie PL
- Gmina Hanna (powiat włodawski, woj. lubelskie, PL)
- Gmina Hańsk, pow włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Ludwin
- gmina Niedźwiada, powiat lubartowski
- Gmina Ostrów Lubelski
- Gmina Ostrówek, pow. lubartowski, PL
- Gmina Podedwórze
- gmina Sosnowica, pow. parczewski, woj. lubelskie, PLPL
- Gmina Spiczyn, woojewództwo lubelskie, PL
- Gmina Stary Brus, pow. włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Urszulin, powiat włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Uścimów, powiat lubaartowski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Wyryki, powiat włodawski, PL
- Gmina Włodawa
- rejon berezowski, obwód brzeski
- rejon dąbrowicki, obwód rówieński, UA
- rejon drohiczyński/ obwód brzeski
- rejon hancawicki, obwód brzeski, BY
- rejon iwankowski, obwód kijowski, UA
- rejon iwanowski, obwód brzeski BY
- rejon jelski (obwód homelski, BY)
- rejon korosteński, obwód żytomierski, UA
- rejon lelczycki, obwód homelski, BY
- rejon makarowski, obwód kijowski, UA
- rejon nowogrodzki obwód żytomierski, UA
- rejon olewski, obwód żytomirski, UA
- rejon piński, obwód brzeski, BY
- rejon rokitnowski, obwód rówieński, UA
- rejon sarneński, obwód rówieński, UA
- rejon stoliński, obwód brzeski, BY
- rejon włodzimierzecki, obwód rówieński, UA
- rejon zariczniański, obwód rówieński, UA
- rejon żytkowicki, obwód homelski, BY
- rejon łuniniecki,obwód brzeski, BY
- AUDIO - gatunki muzyczne
- #kolęda/szczodrywka
- #wiosenna
- #dudka
- #śpiew męski
- #oberek
- #polka
- #marsz
- #skrzypce
- #weselna
- #jesienne
- Krakowiak
- liryczne, "zwyczajne" i inne nieobrzędowe
- #wielkanocne
- #korowodowe
- #żniwne
- #letnia
- #lira korbowa
- #religijne
- #petriwskie-kupalne/świętojańskie
- #kustowa
- #walc
- #pieśni borowe
- harmonia/akordeon
- #rusalne
- wiosenna
Iнструмэнтальная музыка Рівненскага Палесся
Віктор Ковальчук
Традыцыйная інструмэнтальная музыка Рівненскага Палесся
Найстарэйшыя формы палесскага інструмэнтальнага музычнага мастацтва шчыльна звязаныя з працай і побытам пастухоў. Іхняя культура галоўным чынам прадстаўленая духавымі інструмэнтамі: разнастайныя глабулярныя флейты ў постаці жывёлаў, птушак, людзей ("свисток”, "свистун”, "свищик”) – акарыны, пастушы і дзіцячы інструмэнт "пискавка, дудка-"викрутка”, дудка-"колянка”, пазней храматычная сопілка і кларнэт. Шматлікія інфармацыі, прадстаўленыя ў этнаграфічнай літаратуры, сведчаць аб інтэнсыўным выкарыстанні на Палессі доўгай пастушай трубы і рогу, дзякуючы каторым пастухі падавалі ўмоўныя гукі: сігналізавалі аб выпасе скаціны, вяртанні стада дадому, згубе жывёлаў, а так сама інфармавалі аб небяспецы драпежнікаў. Апроч аэрафонаў на Рівненскім Палессі пашыраныя былі інструмэнты тыпу мэмбранафонаў, да якой належаць тры найчасцей ужываныя формы: 1) сітавы бубен ("решітко”, "решето”) – малы бубен з адной мембранай, нацягнутай на драўляную круглую дошку ("обичайку”) з некалькімі разрэзамі, у якія ўстаўлялася па дзьве маленькія медныя альбо алавянныя талерачкі. Гралі на сіце драўлянай палачкай "колотушкою”; 2) барабан ("бубен”) – вялікі двумэмбранны барабан з талеркамі; 3) двумэмбранны барабан меншых памераў – "бухало”. Усе гэтыя інструмэнты выкарыстоўваліся ў палесскіх традыцыйных капэлях.
З групы ідэафонаў (самагучных інструмэнтаў) на Рівненскім Палессі былі званочкі, лыжкі, "трещотки” і дзіцячы інструсэнт – грэбень.
Групу струнных інструмэнтаў прадстаўляюць скрыпка ды ліра. На сённяшні дзень не захавалася дакладных інфармацый аб лірніцкай традыцыі на Рівненскім Палессі, каторая яшчэ стагоддзе таму была дастаткова развітая. Галоўную ролю ў музычным побыце палешукоў адгрывала, безумоўна, скрыпка.
У апошніх дзесяцігоддзях ХХ ст. на даследаванай тэрыторыі найбольшай папулярнасцю карыстаўся клавішна-духавы інструмэнт групы язычковых – гармонік ("хромка” і "вєнка”), каторы ў некаторых мясцовасцях быў выціснуты праз баян.Традыцыйная інструмэнтальная музыка на Рівненскім Палессі, як і ў іншых гісторыка-этнаграфічных рэгіёнах, набыла сваё распаўсюджанне ў сольным і капэльным выкананні.
Сольнае музыкаванне было галоўным чынам характэрнае для пастушай культуры, а таксама для музыкаў вандроўнай традыцыі – лірнікаў і сляпых гарманістаў. Сольнае выкананне было характэрнае і для скрыпкі, як суправаджэнне для спеву ў некаторых фрагментах вясельнага абраду альбо у гукавай ілюстрацыі да музычна-апавядальных малюнкаў.
Але ў традыцыйнай інструмэнтальнай культуры рэгіёну дамінавала гуртовае выкананне. Палескія традыцыйныя гурты можна падзяліць на дзве асноўныя групы: а) традыцыйны (рэгіянальны) склад інструмэнтаў у выглядзе дуэту скрыпкі і сіта, каторае пазней замяніў барабан з талеркай, радзей сустракалася трыо – з далучэннем другой сккрыпкі; б) склад на агульнаэўрапейскі ўзор, каторы сфармаваўся пасля пранікнення ў інхні склад папулярных інструмэнтаў – кларнэта, гармоніка і баяна.
Палесская інструмэнтальная капэля была наўпроставым удзельнікам большасці абрададзеяў, але найгалоўнейшая і абавязковая роля адводзілася ёй у вясельным абрадзе. Да другой паловы ХХст. на Рівненскам Палессі капэля была галоўным удзельнікам абраду храшчэння, а таксама каляндарна-абрадавых дзеяў (Раство, Троіца). Апроч таго, інструмэнтальная музыка шырока стасавалася ў неабрадавых дзеяннях – вячорках, „толоках”, „прядках”, пазней – на провадах у войска, народзінах.Рэпэртуар інструмэнтальных капэль падзяляўся на музыку «да слухання», каторую прадстаўляюць маршы і «да танцу». Увесь танцавальны рэпэртуар рівненска-палескіх капэль можна падзяліць на агульнанацыянальныя і наплывовыя творы, але гэта не выключае наяўнасці ў мінулым на гэтай тэрыторыі лакальных твораў. Групу агульнанацыянальных твораў рэпрэзэнтуюць козакі і гопакі. Але сярод усіх палесскіх танцавальных твораў найпапулярнейшая з'яўляецца полька, каторая была неад'емным атрыбутам музычнай традыцыі і абавязковым творам кожнага выканаўцы. Побач з полькай, бліжэй нашага часу, ня менш значнае месца ў пазабрадавым танцавальным рэпэртуары інструмэнтальных капэль адводзілася вальсам, каторыя хоць і вызначаюцца адносна новым паходжаннем, але таксама функцыянавалі ў лакальных варыянтах.
Што да наплывовых твораў, то такімі пераважна былі традыцыйныя танцы суседніх з Украінаю краін, што станавіла цалкам асобную стылістычную групу. На значную частку міграцыйных твораў у рэпэртуары складаюцца расейскія, польскія і беларускія танцы.
Дыскаграфія:
Ой ти, полька «Рухля» : Традиційна скрипкова музика Рівненського Полісся [Звукозапис] / упоряд. В. Ярмола, В. Ковальчук. – Рівне: ЕКЦ «Веснянка» Рівненського ПДМ, 2010.
Традиційна інструментальна музика. Рівненське Полісся. Автентичне виконання [Звукозапис] /упоряд. В.Ярмола, В. Ковальчук.– Рівне: ЕКЦ Рівненського ПДМ,2011.
Україніка. Автентична музика України (8 CD).[Звукозапис]. – Київ :Україніка, 2007.
Гулянка з троїстими музиками. Народні пісні та мелодії [Звукозапис].– Київ :Астра, 2008.
Етногурт «Сільська музика.Традиційна інструментальна музика Рівненського Полісся [Звукозапис].– Рівне: ЕКЦ Рівненського ПДМ, 2012.
Скрипкова традиція Рівненсько-Волинського Полісся.(Звукозапис) / Упорядкування В.Ярмола. – Львів: Сполом, 2014.
«Пісні бурштинового шляху».Фольклорний гурт «Берегиня»– Вип. ІІ. с.Городець Володимирецького р–ну [Звукозапис] /упоряд. В.Ковальчук.– Рівне: ЕКЦ Рівненського ПДМ, 2012.
Етнокультура Рівненського Полісся. Традиційна музика(4 CD)[Звукозапис] / упоряд. В. Ковальчук.– Київ :Україніка, 2009.
Зелений шум Полісся (Звукозапис) /Київ:- Арт-екзистенція, 2002.
Ой одверни, Боже, хмару/Традиційна музика Полісся/(Звукозапис)/ Київ: - МНС України, 1999.
Поліський лірник. Традиційні лірницькі пісні Західного Полісся. (Звукозапис) /Київ:Атлантик, 2004.
Бібліяграфія:
Етнокультурна спадщина Рівненського Полісся: матеріали комплексних наукових експедицій Рівненського фольклорно–етнографічного товариства / ред.–упоряд. В.Ковальчук. – Вип. 1– Рівне: Волинські обереги, 2001. – 112с.
Етнокультурна спадщина Рівненського Полісся / ред.–упоряд. В. П. Ковальчук. – Вип. 2. – Рівне: Перспектива, 2002. – 119 с.
Етнокультурна спадщина Рівненського Полісся / ред.–упоряд. В. П. Ковальчук. – Вип. 3. – Рівне: Перспектива, 2003. – 135 с.
Етнокультурна спадщина Полісся / ред.–упоряд. В. П. Ковальчук. – Вип. 4. – Рівне: Перспектива, 2003. – 255 с.
Етнокультурна спадщина Полісся / ред.–упоряд. В. П. Ковальчук. – Вип. 5. – Рівне: Перспектива, 2004. – 256 с. : з ілюстр., нот.,CD
Етнокультурна спадщина Полісся / ред.–упоряд. В. П. Ковальчук. – Вип. 6. – Рівне: Перспектива, 2005. – 200 с. : з ілюстр., нот., CD
Етнокультурна спадщина Полісся / ред.–упоряд. В. П. Ковальчук. – Вип. 7. – Рівне: Перспектива, 2006. – 308 с. : з ілюстр.,нот., CD
Етнокультура Рівненського Полісся/ред.–упоряд. В.Ковальчук. – Рівне: ПП ДМ, 2009. – 378 с.:з іл.,нот.Ковальчук В.П. Етнокультурний центр у системі позашкільного закладу:концепція, досвід, перспективи:метод.посібник/В.П.Ковальчук, О.О.Гумінська.-Тернопіль:Навчальна книга – Богдан, 2014.-192с.+8с.:фото:вкл.
Ярмола В.С. Скрипкова традиція Рівненсько-Волинського Полісся (Текст):моногр.-Львів:СПОЛОМ,2014.-234с.:іл.,ноти.
Архівы:
1.Фонды Этнакультурнага цэнтру Рівненскага гарадзкога Палацу дзяцей і моладзі (г.Рівне, вул.Князя Володимира, 10),
2. Кафедрамузычнага фальклору Інстытуту мастацтваў Ріненскага дзяржаўнага гуманітарнага унівэрсытэту (г.Рівне, вул.Хвильового, 7).
Матэрыялы ў Сеціве:
народныя музычныя інструмэнты Палесся http://storinka-m.kiev.ua/article.php?id=784
Фільм "Втрачена традиція" – прысвечаны памяці народных скрыпачоў Рівненскага Палесся. Запіс- Віктора Ковальчука, Юрія Рыбакаі Вікторіі Ярмолы.Відеамантаж - ВолодымыраЕніна.Ідэя, укладанне - Віктора Ковальчука.
Музыка Палесся / МУЗИКА ПОЛІССЯ// енциклопедія традиційної музики // Энцыклапедыя традыцыйнай музыкі //encyklopedia muzyki tradycyjnej.