muzyka polesia

Tonież, zespół etnograficzny (dawny)



 

Zespół etnograficzny z Tonieża (historyczny)
 
Hanna Wienhura (ur. 1912),
Chrystina Daraszewicz (1915),
Warwara Rawkowskaja (1904),
Tatiana Safanowa (1906),
Nonija Jermolicz(1914),
Serafima Piatrowa (1926),
Lizawieta Zabawka (1902)
Stiapan Dubiejka (1931),
Marija Dubiejka (1929).
 
        Badania kultury śpiewaczej Tonieża rozpoczęły się w końcu lat 20. XX w. (M. Grinblat). W 1932 roku pracowała w tej wsi kompleksowa interdyscyplinarna poleska ekspedycja Akademii Nauk ZSRR i Białoruskiej SRR. Grupą etnograficzna kierowali M. Grinblat i Z. Ewald). W wyniku tych badań Tonież uznano za najbogatszą w pieśni miejscowość na Polesiu. Na badaniach w tej wiosce oparta była praca doktorska Zinaidy Możejko i jej monografia „Piesiennaja kultura Biełaruskogo Poliesia: Sieło Tonież” (Mińsk 1971).
 
Z artystycznej biografii zespołu:
1971 – udział w w muzyczno-etnograficznym koncercie w ramach VII Międzynarodowego Kongresu Muzycznego (Moskwa)
1989 – udział w święcie białoruskiego folkloru "Matczyna piesnia” (Mińsk)
1997-1998. - laureat festiwalu sztuki ludowej „Biełarus – maja piesnia”
 
Dyskografia-
1) 1981 - LP - Musical Folklore of the Byelorussian Polessye. Musical atlas. by Byelorussian: Paris: EMI/Odeon, 1981.
   (6 pieśni zespołowych i jedna solowa w Chrystiny Daraszewicz)
- LP «Музыкальное творчество народов СССР». Melodia 1990 г., Nagrania z ekspedycji komisji folklorystycznej Związku Kompozytorów Białorusi z lat 1960-1980: („Hoho-ho koza” i „Na tureckich poliach)
 

Stiapan Dubejka (1931-2001),
wybitny poleski śpiewak,nosiciel tradycji śpiewu męskiego. Był mistrzowskim wykonawcą całego zestawu męskich tradycji śpiewaczych, dla których charakterystyczna jest duża „ruchliwość” głosu przy rezonowaniu, specyficzna artykulacja, intonacyjna improwizacja. Świetnie odnajdywał się zarówno w śpiewie solowym jak i grupowym. Był „zapiewajłą”w zespołach męskich i mieszanych. „Nie ma śpiewaka nad Stiapana, nikt go nie prześpiewa” - mawiali tonieżanie. Był pasterzem w Siamigościczach (stoliński rEjon) i w Tonieżu, flisakiem na Prypeci. „I w lesie i na rzece od śpiewu bardzo się echo niesie” mówił. Stepan Dubejka był jednym z głównych bohaterów etnomuzycznych dokumentów studia „Biełarusfilm” nakręconych według scenariuszy Zinaidy Możejko” "Памяць стагоддзяў” /„Pamięć wieków”/ (1982), "Перанясі, Божа хмару” (1990), "Крывыя вечары” (1993), i "Рух зямлі” (1999)
 
dyskografia:
dokumentacja serii «Музыкальное творчество народов СССР». Melodia 1990 г., Nagrania z ekspedycji komisji folklorystycznej Związku Kompozytorów Białorusi z lat 1960-1980 („Posieju huroczky”, „Oj ty , mamko wysznia”, „Oj ty tuman, tumanoczok” (razem z żoną Marią Dubejko)

Hanna Wianhura (1912-2003)
Śpiewaczka, opowiadaczka, znawczyni ludowej medycyny, zamów i ziół. Była swoistą liderką wiejskiej społeczności, obdarzoną autorytetem gospodynią obrzędów takich jak chrzciny, wesela, pogrzeby, kolęda, odświętne biesiady. Była organizatorka i wiodącym głosem wspólnego wioskowego śpiewu przy wszelkich okazjach. "Hanna wszystko dobrze zna – i dawne i nowe pieśni… Może i sama wymyślać powiastki, zagadki.” – mówiono o niej we wsi. W latach 30. J. Gipius i Z. Ewald nagrali wiele pieśni w jej wykonaniu. Z. Możejko nagrała ponad sto pieśni, legend i opowieści. Była jedna z głównych bohaterek siedmiu filmów dokumentalnych wg scenariusza Zinaidy Możejko jako śpiewaczka, opowiadaczka, prowadząca taneczne korowody.

Bibliografia
Możejko Zinaida "Голас палескіх прастораў”//Маладосць. 1966. №3.
Мажэйка З."Песенная культура белорусского Полесья: Село Тонеж”. Мн., 1971;
Палтаран В. Дзівасіл// Чалавек на вятрах часу. Мн. 1989.
 
Film «Tonieżskie baby” (1977)

PL | BY | UA

Share on Google+

Музыка Палесся / МУЗИКА ПОЛІССЯ// енциклопедія традиційної музики // Энцыклапедыя традыцыйнай музыкі //encyklopedia muzyki tradycyjnej.