- Opracowania
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Kapele z okolic Włodawy
- Kałużna, Maria
- Kresnianka – przywitanie wiosny w Perebrodach
- Kupała na Polesiu Środkowym
- Kust, wodzenie kusta
- Lira korbowa na Polesiu w XX wieku
- Lutnicy z Polesia
- Muzyka instrumentalna Polesia Rówieńskiego
- Orkiestry dęte na Polesiu
- Powitanie wiosny i wesnianki na Zwiastowanie
- Rusałki, prowody rusałek
- Śpiew Wyryki
- Żmurne - tradycje muzyczne
- „Dżenderowy” aspekt lirnictwa.
- „Hukanie wiosny” na Środkowym Polesiu
- Inicjatywy
- "Łuhom, łuhom ponad Buhom. Muzyka tradycyjna Polesia Lubelskiego i jej wykonawcy"
- Festiwal "Pieśni Bagien 2017"
- Konkurs LEĆ GŁOSIE - Roztocze Gorajskie 2018
- Konkurs śpiewaczy PIEŚNI POJEZIERZA
- KONKURS wykonania pieśni z Polesia Lubelskiego VIII 2018
- Pieśni Bagien
- Poleski Klub Tańca w Wytycznie - 12.08.2018
- Silska Muzyka
- „Horyna”
- „Rankowa rosa”
- „Wesnianka”
- Zespoły śpiewacze
- Kowalczuków, zespół
- „Trojan” z Luchczy
- „Żurawka”z Psyszczewa
- "Jutrzenka", Dołhobrody
- "Nadbużański Klon Zielony" z Zanowinia
- "Nadwecziria" Chinocza
- "Rodzina Czudynowiczów" Swarycewicze
- "Rozkopaczewianki"
- "Swańki" z Wyryk
- Glinne - śpiewacy
- Głuszkowicze, męski zespół śpiewaczy
- Iwanowa Słoboda- zespół śpiewaczy
- Kliatna - zespół śpiewaczy
- Kozły, zespół śpiewczy
- Perebrody, śpiewacy
- Silska Muzyka
- Skibiczanie
- Śpiewaczki ze wsi Zbrańki
- Tkaczki z Wyryk Woli
- Tonież, zespół etnograficzny (dawny)
- Wojciaszyn - zespół śpiewaczy
- Wola Osowińska, Borki i okolice - zespoły śpiewacze
- Wyryki Połód - zespół śpiewaczy
- Zawica, Razdziałowicze
- “Tanieżanka”, Tonież
- „Dubrawica” /Ryczow
- „Horyna”
- „Kutoczanie” z Rokitna
- „Lianok” - Buraź
- „Miżreczia” z Pohostu
- „Ostrowianki” z Ostrówka
- „Palieskija napiewy” Nowaje Paliessie
- „Rankowa rosa”
- „Susiedki”- Perasudawicze
- „Switanak” - Dziatłowicze
- „Wesnianka”
- „Żurawuszka” ze wsi Otwierżycze
- Śpiewacy i śpiewaczki
- Chomycz, Harasym
- "Berehinia" Horodziec
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Dajneko, Jakiw
- Dominika Czekun
- Fedorczuk, Janina
- Glinne - śpiewacy
- Granat, Helena
- Kaciaryna Panczenia
- Karenczuk, Aleksandr
- Kałużna, Maria
- Kot, Ulana
- Kowalczyk, Edwarda
- Krepec, Ustyma
- Kuryszko, Hanna
- Kłopotenko Nadia
- Marciocha, Antoni
- Masalski, Adam
- Nadija Jewsowycz
- Niczyporczuk, Antonina
- Pelagia Misiura
- Petrowec, Iwan „Bondarko”
- Podgórska, Maria
- Pomulska, Anna
- Rozwoda, Zofia
- Skurak, Zofia
- Sołtaniuk, Maria
- Śpiew Wyryki
- Śpiewaczki ze wsi Zbrańki
- Szwed, Wasyl
- Tonież, zespół etnograficzny (dawny)
- Weremczuk, Katarzyna Halina
- Wójcik, Katarzyna
- Załawie - Berehynia
- Zubkowicz, Alina
- Kapele i instrumentaliści
- Chomycz, Harasym
- "Trojany" Orkiestra
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Bazyli Rudkowski "Zagraj"
- Bisków, Kapela
- Bronikowski Zbigniew
- Brożek Edmund
- Budzyński, Mikołaj
- Celiusz Kuty
- Cieszków kapela
- Gryczuk Siergiej
- Hańsk - muzykanci
- Haradzieckija muzyki
- Holik, Wasyl
- Janka Edward
- Kapela "Wiareńka", Stachawa
- Kapela Kościelna z Lubienia
- Kapela z Kolonii Wyryki
- Kapela z Mostów
- kapela z Wólki Wytyckiej
- Kapela z Załucza
- Kapele okolic Jabłonia
- Kapele z okolic Cycowa i Wierzbicy
- Kapele z okolic Sernik
- Kapele z okolic Urszulina i Hańska
- Kapele z okolic Włodawy
- Kapele z zachodniego Pojezierza: Ludwin, Piaseczno, Rogóźno, Krasne
- Kapuza, Aliaksandr
- Katkawiec Mikałaj
- Kawałek Zygmunt
- Kazimierz Rożkowski, Kapela
- Kisterów Kapela
- Klimczuków Kapela
- Kobzar, Kostiantyn
- Korszli, Kapela
- Królików, Kapela
- Kruglej Józef
- Kunach, Michał
- Kułakewycz Terentij
- Liadzieckija muzyki
- Marciocha, Antoni
- Michajewicz, Michaił
- Michalski Franciszek
- Mostowiec Aleksander
- Muzyczny ród Enskajtów
- Muzyka instrumentalna Polesia Rówieńskiego
- Muzykanci z Dominiczyna
- Niescieruk Fiodor, Martyniuk Stiapan
- Oleksiuk z Zawadówki
- Orkiestra dęta z Milanowa
- Orkiestra Dęta z Sosnowicy
- Orkiestra z Kolonii
- Podedwórze i okolice - muzykanci
- Równiak, Jan
- Silska Muzyka
- Szelest, Adam
- Szkadun, Michaił
- Szpilmany
- Szwed, Wasyl
- Słowik, Paweł
- Wyryki - muzykanci
- Łapińskich kapela
- „Horyna”
- „Kutoczanie” z Rokitna
- „Wesnianka”
- obrzędy i tradycje, gatunki muzyczne
- Wszyscy wykonawcy
- Miejscowości
- Osówka/Osiwka
- Antopol
- Bachus
- Bleżowo (Błażowe)
- Boguszawa
- Borowe
- Bukowa Wielka
- Buraź
- Chinocza (Chynoczi)
- Chotynicze
- Chutcze
- Cyców
- Czerwona Wola
- Dawidy
- Dominiczyn
- Dołhobrody
- Drużyłowicze
- Dubeczno
- Dziatłowicze
- Glinno (Glinne)
- Górki
- Głuszkowicze
- Hańsk
- Hawrońszczyna
- Hlinka
- Holeszów
- Horodczany
- Horodziec (stoliński r-n)
- Horodziec (UA)
- Hołowno, Mosty, Antopol, Opole
- Iwanowa Słoboda
- Jabłoń
- Kamienowola
- Karasin
- Kliatna
- Kolonia Garbatówka
- Kopiszcze
- Kozły
- Krasne
- Krupowe
- Kurczyca
- Liadziec
- Luchcza
- Ludwin
- Ludwiniwka
- Masewicze
- Milanów
- Mosty
- Muszni
- n
- Niedźwiada
- Nowa Papina
- Nowaje Paliessie
- Okopy
- Orane
- Orchówek
- Osowa
- Osowa pod Włodawą
- Ostrówek
- Otwierżycze
- Perasudawicze
- Perebrody
- Perekale
- Piaseczno
- Pirohowicze
- Pohost
- Prybirsk
- Psyszczewo
- Radzanów
- Razdziałowicze
- Rogóźno
- Rokitne
- Równe
- Rozkopaczew
- Ryczka (Krasne)
- Ryczow
- Sawin
- Serniki
- Skibicze
- Sosnowica
- Stachów/ Stachawa
- Stare Konie
- Swarycewicze
- Swieklicze
- Świerże
- Tonież
- Tuliatycze
- Tyszkowicze
- Werejce
- Wojciaszyn
- Wola Chomejowa
- Wola Uhruska
- Wólka Wytycka
- Wyryki
- Wytyczno
- Włodawa
- Zanowinie
- Zawadówka
- Zawieprzyce
- Załawie
- Załucze Stare
- Zbran'ky
- Żdzarka
- Żmurne
- Городчани
- Gminy/ Rejony
- rejon jemilczyński, obwód żytomierski, UA
- gm. Borki, pow radzyński, woj lubelskie PL
- Gmina Cyców., powiat łeczyński, woj lubelskie,PL
- gmina Dorohusk, pow. chełmski, woj lubelskie PL
- Gmina Hanna (powiat włodawski, woj. lubelskie, PL)
- Gmina Hańsk, pow włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Ludwin
- gmina Niedźwiada, powiat lubartowski
- Gmina Ostrów Lubelski
- Gmina Ostrówek, pow. lubartowski, PL
- Gmina Podedwórze
- gmina Sosnowica, pow. parczewski, woj. lubelskie, PLPL
- Gmina Spiczyn, woojewództwo lubelskie, PL
- Gmina Stary Brus, pow. włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Urszulin, powiat włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Uścimów, powiat lubaartowski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Wyryki, powiat włodawski, PL
- Gmina Włodawa
- rejon berezowski, obwód brzeski
- rejon dąbrowicki, obwód rówieński, UA
- rejon drohiczyński/ obwód brzeski
- rejon hancawicki, obwód brzeski, BY
- rejon iwankowski, obwód kijowski, UA
- rejon iwanowski, obwód brzeski BY
- rejon jelski (obwód homelski, BY)
- rejon korosteński, obwód żytomierski, UA
- rejon lelczycki, obwód homelski, BY
- rejon makarowski, obwód kijowski, UA
- rejon nowogrodzki obwód żytomierski, UA
- rejon olewski, obwód żytomirski, UA
- rejon piński, obwód brzeski, BY
- rejon rokitnowski, obwód rówieński, UA
- rejon sarneński, obwód rówieński, UA
- rejon stoliński, obwód brzeski, BY
- rejon włodzimierzecki, obwód rówieński, UA
- rejon zariczniański, obwód rówieński, UA
- rejon żytkowicki, obwód homelski, BY
- rejon łuniniecki,obwód brzeski, BY
- AUDIO - gatunki muzyczne
- #kolęda/szczodrywka
- #wiosenna
- #dudka
- #śpiew męski
- #oberek
- #polka
- #marsz
- #skrzypce
- #weselna
- #jesienne
- Krakowiak
- liryczne, "zwyczajne" i inne nieobrzędowe
- #wielkanocne
- #korowodowe
- #żniwne
- #letnia
- #lira korbowa
- #religijne
- #petriwskie-kupalne/świętojańskie
- #kustowa
- #walc
- #pieśni borowe
- harmonia/akordeon
- #rusalne
- wiosenna
Żmurne - tradycje muzyczne
Muzyczna
tradycja wsi Żmurne
(na
bazie materiałów z ekspedycji 2004 roku)
Oleh
Korobow
Badania
tradycji muzycznych wsi Żmurne (środkowe Polesie) odbywały się w
ramach szerszego projektu badania muzyczno-etnograficznych tradycji
dorzecza rzeki Uborć (ukr. Уборть
biał. Убарць)
prowadzonego przez autora i Marharytę Skażenyk w latach 1997–2011.
Było
to „frontalne” przebadanie całego terytorium metodą „od wsi
do wsi” (1).We
wsi Żmurne udało nam się w 2004 roku zatrzymać na kilka dni i
przeprowadzić kilka sesji nagrań pieśni i tańców. Nagrania i
wywiady objęły ogółem 12 osób, jednak podstawowy materiał
zaprezentowały trzy rodzone siostry: Antonina Józepowna Sosnowska,
(ur. 1934) Julia (Józia) Józepowna Lipska (1936)
i Anna (Jana) Józepowna Arbinska (1936) (zapis
nazwisk i imion w miejscowej wymowie).
Do tańca grał harmonista Fiodor Fiodorowicz Sosnowski (1935). W
pracy aktywnie pomagała nam kierująca miejscowym domem kultury
Zinaijda Anatolijiwna Seczko
- osoba
bardzo życzliwa, aktywna organizatorka.

fot. 1 Sesja
nagraniowa. Fot. O. Korobow.
Głównymi
naszymi informatorami były osoby polskiego pochodzenia. Historycznie
złożyło się tak, że w tej wiosce od lat 60. XIX stulecia
Poleszucy i Polacy tworzą jedna społeczność. Dokładniej o
etnokulturowej i politycznej historii tej miejscowości traktuje
monografia Anatolija Atnagułowa (2,
s.
253). Z
jednej strony miejscowi Polacy identyfikują się z odrębnym etnosem
– odwiedzają kościół katolicki w Lelczycach, śpiewają kolędy
i pieśni pobożne w języku polskim. Siebie określają jako
„szlachtę” a miejscowych nazywają „mużykami” (chłopami) i
„ruskimi”. Jednocześnie
dawno już przejęli miejscową tradycję, biorą udział we
wszystkich formach obrzędowego i muzycznego życia autochtonów.
Wspomniane wyżej trzy siostry między sobą rozmawiały miejscową
poleska gwarą.
Tradycja
wokalna
Wspólne
zamieszkanie i w konsekwencji wspólne uczestnictwo w obrzędach
(wśród cyklu kalendarzowego dotyczy to przed wszystkim okresu
wiosenno-letniego) sprawiły, że miejscowi Polacy przejęli
miejscowy repertuar. Nasi respondenci opowiadali, że „wiosnę”
(obrzędowe śpiewy wiosenne) dzieci śpiewałyrazem:
„i mużyki i szlachta, use umiestie” (i chłopi i szlachta,
wszyscy razem) Dzieci razem biegały po wsi i grały w gry ("szydło”,
„żebro”)i
śpiewały korowodowe wesnianki-zabawy. ("korohody”):
"Kanapeliuszka”,
„Rynża”, „Werebejczyk”
«Wesnianoczka-bratianoczka”,
„Proso”, „Perepjołoczka” Kobiety pamiętają jak na
Wielkanoc ich matki wodziły korowód „Krywyj maniec’”
«Wieli-wieli
zajca, wieli-wieli da j nie wywieli. Da szcze uczora izweczora z
temniejkoji noczi”. Niestety
nasze śpiewaczki nie przypomniały sobie już melodii. Panie
śpiewały nam też pieśni kupalskie (tekst o wiedźmie)i
żniwne:
"Jak
wstanie lito,
wże
ne spiwajut [wesnianek]
– wże
żniwo [śpiewają]”.
Wideo
przykład
Wesnianka „Oj na hori koryto”
(Żmurne,
rejon lelczycki, homelski obwód) A.J.
Sosnowska, (ur. 1934)
J.J. Lipska (1936)
A.J. Arbinska (1936) nagr. M.
Skażenyk, O. Korobow (2004)
Zimowy
cykl reprezentują w naszych nagraniach cerkiewne kolędy z polskimi
lub polonizowanymi tekstami («Wczora
z wieczora z niebieskiego dwora”,
«Na
Ordani ticha woda stojała”)
i
polskie kolędy (”Gdy
się Chrystus rodzi i na świat przychodzi”, „Anioł pasterzom
mówił”). Tradycyjnie Polacy świętowali 25 grudnia, ale jeśli
„mużyki” ich zapraszali oni chodzili z nimi kolędować na
prawosławne święta. „My
i te i te swiatkujem”
Spośród
rodzinno-obrzędowych nagrane zostały pieśni weselne i kołysanki.
Z
repertuaru nieobrzędowego nagrane zostały liryczne i polskie
nabożne ("Zdrowaś
Maria”, Serdeczna matko, opiekunko ludzi”)
Tradycja taneczna
i instrumentalna
Wśród
zarejestrowanych tańców większość to formy napływowe
(zapożyczone) pochodzenia europejskiego lub rosyjskiego, miejskie
albo autorskie:
polak,
krakowiak (na dwoje i na troje) padespaniec, „Kadrela”,
„Matl’ot”, „Miesiac”, „Karapet”, „Karoboczka”,
„Nareczeńka”, „Jabłoczko”, Cyhanoczko”, walc „Gdie eta
ulica”, „Kabardynka”, „Siem sorok”.
Niektóre
z tych tańców wyróżniają się oryginalnymi choreograficznymi
elementami i akompaniamentem.

fot. 2 Sesja nagraniowa tańców
w e wsi Żmurne (po
prawej harmonista F. F. Sosnowski (ur. 1935) fot. O. Korobow
2004)
wideo – fragmenty tańców: wykonawcy: A.J. Sosnowska, J.J. Lipska, A.J. Arbińska, Z. A. Seczko, F.F. Sosnowski (harmonia) nagranie O. Korobow, M Skażenyk 2004
„Matlot”
„Padyspanec”
„Krakowiak”
Polka
Na reczeńku”
Na reczeńku”
Szczególnie
warte uwagi są wykonania tańca „Zajczyki” (zajączki), znanego
w Ukrainie jako taneczna zabawa okresu wiosennego a w Białorusi jako
weselna zabawa. 70 letnie kobiety tańczą go z wyjątkową
„zawziętością”. W Żmurnem „Zajczyk” wszedł do kręgu
tańców wykonywanych z towarzyszeniem harmoszki i barabanu. Był
wykonywany na scenie podczas występów miejscowego zespołu
etnograficznego.
„Zajczyk”
ze wsi Żmurne
wykonawcy:
A.J. Sosnowska, J.J. Lipska, A.J. Arbińska, Z. A. Seczko, F.F.
Sosnowski (harmonia)
nagranie O. Korobow, M Skażenyk 2004
bibliografia
Скаженик
М., Коробов О. Етномузичне вивчення
календарних традицій Середнього Полісся
в контексті суміжних наук (за матеріалами,
локалізованими в басейні Уборті).
Проблеми
етномузикології. wyd. 7 : Слов’янська
мелогеографія. red. І. В. Клименко. Kijów 2012 Cz. 1 s 48–62; Cz. 2 - atlas mapy 5–8. http://knmau.com.ua/problems_of_ethnomusicology/07/pdf/08.pdf,
Хронiка
Убарцкага Палесся. red. А. I. Атнагулаў. red. nauk. В. Л. Насевiч. Mińsk 2001
Музыка Палесся / МУЗИКА ПОЛІССЯ// енциклопедія традиційної музики // Энцыклапедыя традыцыйнай музыкі //encyklopedia muzyki tradycyjnej.