muzyka polesia

Orkiestra Dęta z Sosnowicy



 
 
Początki orkiestry sięgają drugiej dekady XX wieku. Teodor Libiszowski, właściciel dóbr Sosnowica zorganizowała orkiestrę rybacką, która w 1927 przekształcona została w orkiestrę Ochotniczej Straży Ogniowej.  

Jej założycielem i wieloletnim szefem był Józef Szumski, zapalony pszczelarz i muzyk, do końca życia ogromnie zaangażowany w funkcjonowanie straży i samej orkiestry. Przetrwała opowieść o tym, jak w okresie żmudnego kompletowania instrumentarium Szumski wyprawił się rowerem do Rosji po „basa” (helikon lub tuba basowa). Wyprawa prowadziła niezupełnie do Rosji, lecz do leżącego wówczas w granicach Polski Brześcia, odległego od Sosnowicy o około 100 km, ale jak na rowerową wycieczkę ze słusznej wielkości instrumentem wyczyn był bohaterski. Z kolei w okresie okupacji niemieckiej Szumski wraz z kilkoma zaufanymi strażakami ukryli instrumenty na strychu kościoła, chroniąc je w ten sposób przed zarekwirowaniem. Według opowieści dawnych członków, Niemcy konfiskowali wszelkie przedmioty mosiężne jako surowiec dla produkcji militarnej, a ponadto obawiali się, że donośne instrumenty mogą służyć komunikacji z partyzantami operującymi w otaczających Sosnowicę rozległych lasach.
 
Jako pierwszy kapelmistrz wymieniany jest p. Czerniak, pracownik majątku w Libiszowie. Innymi ważnymi postaciami w historii orkiestry byli dwaj panowie Armacińscy, ojciec i syn. Starszy, przybywszy w okresie przedwojennym do Sosnowicy jako pracownik gospodarstwa rybackiego, włączył się energicznie w działanie orkiestry, dzieląc się umiejętnościami z innymi jej członkami. Jego syn Henryk, sam multiinstrumentalista, również uczył innych gry, spisywał nuty i przez wiele lat był liderem i kapelmistrzem formacji.
 
Orkiestra uświetniała zarówno socjalistyczne rytuały czasów PRL – powiatowe obchody pierwszomajowego Święta Pracy, jak i uroczystości parafialne. Do tradycji należała oprawa mszy rezurekcyjnej w niedzielę wielkanocną oraz przemarsz z kościoła do remizy. Przez wiele lat częste były występy na skwerze w Sosnowicy, gdzie z desek zbijało się podłogę do tańca. W repertuarze dominowały wtedy oberki, polki i walce, które starsza generacja muzyków grała z pamięci. W okresie noworocznym orkiestranci grali pod oknami, a wykolędowane pieniądze zasilały fundusz orkiestry.
 
Trapiona problemami kadrowymi i wewnętrznymi konfliktami, pozbawiona wystarczającego wsparcia ze strony ówczesnych władz lokalnych orkiestra zaprzestała działalności na początku lat osiemdziesiątych (1982). Część instrumentów przekazano orkiestrom z Włodawy, Milanowa i nowopowstającej górniczej formacji z Łęcznej.
 
1
Bibliografia:
Stanisław Jadczak, Gmina Sosnowica. Monografia, Lublin-Sosnowica 2003; za: Andrzej Wawryniuk, Michał Gołoś Wielki leksykon lubelsko-wołyńskiego Pobuża: gmina Sosnowica, powiat parczewski, Chełm 2009.
 
 

PL | BY | UA

Share on Google+

Музыка Палесся / МУЗИКА ПОЛІССЯ// енциклопедія традиційної музики // Энцыклапедыя традыцыйнай музыкі //encyklopedia muzyki tradycyjnej.